Түркістандағы аялдамалардың атын естісең, күлкің келеді

Мысалы, сіз басқа қалалардан «Жолдың асты» деген аялдама атауын естіп пе едіңіз? Рухани астанаға бара қалсаңыз, жол астындағы аялдамаға кезігіп, одан әрі жол үстіндегісін де іздеп кетуіңіз бек мүмкін. Сондай-ақ, «Тельман» деген аялдама да таң қалдырмай қоймайды. Бұл қай Тельман? Бұл кешегі немістің қып-қызыл коммунисі – Эрнст Тельман ғой. Оны неге ауыстырмайды? Он мың шақырымдағы немістің коммунисі бізге не керек? Оған мән беріп жатқан ешкім жоқ. Ол аз десеңіз, Түркістаннан «Плакат» деген пәлекетті де көресіз. Аялдамаға ат таппай қалғандай бұл кімнің (мүмкін ненің) құрметіне қойылған? Жарайды, «Нұрай» дегені түсінікті еді, өйткені бұл қазақ қызына тән есім екені белгілі. Бірақ, білетіндер бұл сол маңдағы сауда орталықтары бар қожайынның қызының құрметіне қойылған деседі. Кімнің атына қойылса да, қасиетті қалаға алыс-жақыннан келетін ағайын, саяхатшылар көше аттары мен аялдамаларға қарап күліп, мазақ қылып жүрген жоқ па?

Түркі тілдес күллі халықтар үшін киелі саналатын Түркістанды туристік аймақ ретінде дамытамыз десек, оның осындай ұсақ-түйек мәселелеріне де мән беруіміз керек. Әйтпесе, ертеңгі күні туристерге Түркістанды таныстырар болсақ, «жолдың асты», «плакат» немесе «тельман» деп таныстырамыз ба? Көрер көзге оғаш, естіген құлаққа ерсілеу, тіл ұшына да тұрпайы тиетін атаулардан арылу керек. Тым болмағанда, қазақтың батырлары мен билерінің, хандарының атын берсек, тарихи қала үшін одан жарасымды, одан артық атау болмас еді. Сіз қалай ойлайсыз, құрметті оқырман?

Өркен МЫРЗАБЕК,
Қ.А.Ясауи атындағы ХҚТУ-дің 1-курс студенті